FRAGMENT 6 | Groningen

Konferencja
Future Fragments: Collective Minds, Shared Worlds
5–6 września 2025
Niemeyer Groningen
W ramach Noorderlicht Biennial Machine Entanglements
wspierane przez Instytut Adama Mickiewicza

Piątek, 5 września
16:00–18:00 – Program filmowy, wprowadzony przez kuratorów. Prezentowane będą dzieła badające przecięcie technologii z naturą, inteligencją nie-ludzką i sprawczością kolektywną:
Noviki: Dream of the Machine – spekulatywny film, w którym halucynacje AI rozwijają się niczym oniryczny ogród zmiennych tożsamości i nowych gatunków.
Ewelina Węgiel: Escarpment – eksperymentalne dzieło eksplorujące regenerację, opór i zakorzenione praktyki lokalne.
Agnieszka Polska: The Book of Flowers – krótkometrażowy film science fiction łączący animację wspieraną przez sztuczną inteligencję z przygotowaniami na taśmie 16 mm. Przedstawia alternatywną historię ekologii człowiek–roślina, w której gatunki kwiatowe i ludzie przez tysiąclecia współistniały w bliskiej symbiozie.
(10-minutowa przerwa)
Kuba Mikurda: Solaris Mon Amour (2023) – poetycki dokument found-footage reinterpretujący Solaris Lema jako filmową medytację o miłości, pamięci i nieznanym. Film składa się z fragmentów obrazów wyprodukowanych w Studiu Filmów Oświatowych w Łodzi.

Sobota, 6 września
14:00–15:00 – Oprowadzanie kuratorskie w języku angielskim, prowadzone przez Roosje Klap
15:00–17:00 – Międzynarodowa dyskusja panelowa z udziałem Roosje Klap, Patricii Reed, Nielsa Schradera i Noviki; moderacja: Kuba Depczyński i Krzysztof Pijarski — zaproszenie do interdyscyplinarnego dialogu i wspólnych refleksji.

Miejsce: Niemeyerfabriek, Paterswoldseweg 43, Groningen
Program kuratorski ukazujący w sposób twórczy, jak technologia, sztuka i pamięć kształtują nasze wspólne światy.

Futurefragments.online
noorderlicht.com
iam.pl

Prelegenci i moderatorzy

Krzysztof Pijarski
Artysta wizualny, teoretyk i badacz kultury wizualnej. Jego praktyka łączy pracę z mediami, krytyczną refleksję nad technologiami obrazu oraz badania akademickie w Szkole Filmowej w Łodzi. Jako fotograf i historyk sztuki bada fotografię jako medium epistemiczne – nie tylko dokumentujące, ale aktywnie kształtujące rzeczywistość, pamięć i wiedzę. Od 2010 roku wykłada w Szkole Filmowej w Łodzi, gdzie w 2015 roku założył i od tego czasu prowadzi Laboratorium Narracji Wizualnych (vnLab), interdyscyplinarne centrum eksperymentalnych form narracyjnych w VR, filmie eksperymentalnym, fotoksiążkach, publikacjach cyfrowych i sztuce interaktywnej. Współinicjator platformy Future Fragments, badającej nowe relacje między technologią a praktyką artystyczną.

Jakub Depczyński
Historyk sztuki, kurator i badacz związany z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, współtworzy program publiczny muzeum, który wykracza poza tradycyjną formę wystawienniczą, obejmując performanse, debaty, spotkania z artystami oraz wydarzenia łączące sztukę z aktywizmem, edukacją i życiem obywatelskim. Szczególnie aktywny na styku sztuki i technologii, z naciskiem na sztuczną inteligencję i ekologie cyfrowe. Współinicjator Future Fragments, eksplorującego powiązania technologii i artystycznej wyobraźni.

Noviki (Katarzyna Nestorowicz i Marcin Nowicki)
Warszawskie studio projektowo-badawcze działające na przecięciu sztuki, designu i nowych technologii. W swojej praktyce badają twórczy i krytyczny potencjał sztucznej inteligencji, algorytmów generatywnych i immersyjnych mediów cyfrowych. Dla Noviki technologia nie jest tylko narzędziem, ale aktywnym partnerem procesu twórczego. Projekty takie jak Dream of the Machine wykorzystują AI do konstruowania spekulatywnych, zmysłowych doświadczeń – od halucynacji sieci neuronowych po interaktywne środowiska w rozszerzonej rzeczywistości. Ich interdyscyplinarna twórczość łączy projektowanie graficzne, wideo, kod i narrację, lokując się pomiędzy eksperymentem technologicznym a krytyczną refleksją kulturową. Noviki są również współinicjatorami Future Fragments.

Roosje Klap
Artystka multimedialna i badaczka mieszkająca w Groningen, eksplorująca nowe formy projektowania we współpracy z artystami, kuratorami, architektami, projektantami i pisarzami. Ze swoim kolektywem ARK realizuje projekty czyniące nowoczesne technologie otwartymi, inkluzywnymi i sprawiedliwymi przestrzeniami uczestnictwa. Od 1 maja 2024 roku pełni funkcję Dyrektorki Artystycznej i Generalnej platformy Noorderlicht, zajmującej się fotografią i mediami opartymi na obrazie. Doświadczona edukatorka, tworzyła kursy i prowadziła warsztaty z projektowania, sztuki mediów i humanistyki cyfrowej w akademiach sztuk i na uniwersytetach na całym świecie. Jest również członkinią rad nadzorczych Gerrit Rietveld Academie i Oude Kerk w Amsterdamie.

Niels Schrader
Założyciel amsterdamskiego studia projektowego Mind Design oraz kierownik programu magisterskiego Non Linear Narrative w Królewskiej Akademii Sztuki w Hadze. Jako pedagog skupia się na procesach społecznych, politycznych i środowiskowych kształtowanych przez technologie cyfrowe. W tym kontekście zainicjował wiele dużych projektów badawczych we współpracy z organizacjami rządowymi i pozarządowymi, takimi jak parlament holenderski, archiwa narodowe, Free Press Unlimited, Greenpeace czy Amnesty International. W 2024 roku, wspólnie z Jorinde Seijdel, opublikował książkę Acid Clouds: Mapping Data Centre Topologies (nai010 Publishers), badającą ogromnie zasobożerne i materialne aspekty przechowywania danych cyfrowych.

Patricia Reed
Artystka, teoretyczka i projektantka mieszkająca w Berlinie. Od 2019 roku wykłada teorię w Design Academy Eindhoven, a od 2022 współkieruje programem magisterskim Critical Inquiry Lab. Jej praktyka łączy filozofię, design i badania spekulatywne, koncentrując się na epistemologii, technologii, ekologii i geopolityce. Reed bada, w jaki sposób materialne i niematerialne struktury kształtują polityczną wyobraźnię w skali planetarnej. Współautorka Manifestu xenofeministycznego jako członkini kolektywu Laboria Cuboniks, będącego kamieniem milowym teorii feministycznej i techno-krytycznej. Obecnie prowadzi badania w projekcie Figuring Planetary Space (Międzynarodowe Biennale Architektury w Rotterdamie) i współpracuje z globalnym programem badawczym Antikythera.

Artyści – Program filmowy

Ewelina Węgiel – Escarpment (2025)
Historie nie są przekazywane wyłącznie przez słowa ani tkane jedynie przez ludzi. Kto tworzy mity, które kształtują nasz świat? W Escarpment Węgiel użycza swojego głosu urwiskowi — a może to ono zawłaszcza ją. Podczas rezydencji w Zamku Ujazdowskim badała warstwową historię tego miejsca za dnia, a nocą filmowała we współpracy z samym krajobrazem. Zanurzona w skojarzeniach i kontekstach, przełożyła swoje odkrycia na obraz ruchomy i dźwięk. Medytacja nad historią, głosem i trudnością opowiedzenia prostej historii.

Ewelina Węgiel
Artystka wizualna i reżyserka pracująca z eksperymentalnym wideo, dźwiękiem i performansem. Jej projekty podejmują dialog z krajobrazem, historią i pamięcią poprzez poetyckie, site-specific podejścia.

Agnieszka Polska – The Book of Flowers (2023)
The Book of Flowers to krótkometrażowy film science fiction łączący animację generowaną przez sztuczną inteligencję z przygotowaniami na taśmie 16 mm. Prezentuje alternatywną historię ekologii człowiek–roślina, w której przez tysiąclecia gatunki kwiatowe i ludzie współistnieli w bliskiej symbiozie.

Agnieszka Polska
Znana przede wszystkim z analitycznych, wielowarstwowych instalacji wideo o hipnotycznym charakterze. Jej praktyka koncentruje się na roli jednostki wewnątrz wspólnoty, często odzwierciedlając własną pozycję artystki i funkcję sztuki w społeczeństwie. Polska bada etyczne niejednoznaczności wynikające z bycia zarówno częścią, jak i producentką wspólnej rzeczywistości. Jej twórczość eksploruje napięcie między uniwersalnością a istnieniem jednostkowym, badając mechanizmy, które kształtują ten ruch — obraz, technologię, język, poezję, wyobraźnię i percepcję.

Noviki – Dream of the Machine (2024)
Spekulatywny esej filmowy badający halucynacyjne zdolności sztucznej inteligencji. Traktując AI jako istotę śniącą, dzieło inscenizuje zmysłowy dialog między ludzką wyobraźnią a maszynową wizją. Obrazy generowane przez AI ukazują się niczym nowy gatunek w ogrodzie, łącząc technologię z naturą. W centrum stoi płynna, generatywna postać zmieniająca płeć i wiek, podczas gdy sama AI śni o zostaniu ogrodnikiem. Halucynacje zestawiane są z ludzką percepcją, a figura „anioła historii” przywoływana jest, by reflektować nad trajektorią rozwoju technologicznego.

Noviki (Katarzyna Nestorowicz i Marcin Nowicki)
Warszawski duet projektowo-badawczy eksplorujący przecięcia sztuki, designu i nowych technologii. W swojej praktyce sięgają po AI, systemy generatywne i spekulatywne narracje wizualne.

Kuba Mikurda – Solaris Mon Amour (2023)
Solaris Mon Amour to esej filmowy zbudowany w całości z fragmentów archiwalnych filmów edukacyjnych pozyskanych ze Studia Filmów Oświatowych w Łodzi. Poprzez misterny montaż Mikurda wraz z montażystką Laurą Pawelą tworzą wizualny poemat rezonujący z tematami Solaris Stanisława Lema — miłością, pamięcią i granicami ludzkiego poznania. Film wykorzystuje found footage nie po to, by ilustrować powieść Lema, lecz by przywołać jej atmosferę: napięcie między nauką a nieznanym, intymnością a obcością, wiedzą a wyobraźnią. Solaris Mon Amour to zarazem medytacja nad aktem widzenia i śmiała reinterpretacja tego, czym może być kino dokumentalne.

Kuba Mikurda
Polski reżyser, krytyk i teoretyk kultury. Pracuje z materiałami archiwalnymi i eksperymentalnym montażem, tworząc poetyckie filmy-eseje, takie jak Love Express (2018) czy Solaris Mon Amour (2023). Wykłada w Szkole Filmowej w Łodzi.

cross